Ultramarines są uważani za jeden z najsilniejszych i najbardziej honorowych oddziałów kosmicznych marines w Imperium Człowieka i byli odpowiedzialni za niemal samodzielne utrzymanie Imperium w całości po Herezji Horusa.
Ultramarines, wysoce zdyscyplinowani i odważni wojownicy, pozostali wierni naukom Primarchy Roboute'a Guillimana przez 10 000 standardowych lat. Ultramaryni byli pierwotnie XIII Legionem Kosmicznych Marines przed reformami, które zapoczątkowały Drugie Założenie i przekształciły Imperium po Herezji w Czasie Odrodzenia na rozkaz samego Guillimana jako Lorda Dowódcy Imperium i Imperialnego Regenta.

Nazwa „Ultramarines” jest ukłonem w stronę galaktycznego regionu pochodzenia Kapituły, jej pozycji wśród innych Kapituł Kosmicznych Marines oraz roli, jaką odegrali jako źródło genów dla większej liczby Kapituł Adeptus Astartes niż wszystkie inne byłe Legiony Pierwszego Założyciela razem wzięte.

Kultura Ultramarines jest luźno wzorowana na kulturze starożytnego Imperium Rzymskiego na Starej Ziemi, czego przykładem są wysoce gotyckie imiona ich Astartes i ich ścisłe przestrzeganie Codex Astartes, a także społeczeństwo ich ojczystej planety Macragge i metody rekrutacji Kapituły.

Ultramarines bezpośrednio rządzą podsektorem przestrzeni w Segmentum Ultima na galaktycznym wschodzie, znanym jako Ultramar, jako lenno Imperium, a ich Mistrz Kapituły jest również uważany za Władcę Macragge i Mistrza Ultramar.

Ze wszystkich tysięcy i więcej oddziałów Kosmicznych Marines w Imperium, to właśnie odziani na niebiesko Ultramarines są dla niezliczonych miliardów poddanych Imperatora uosobieniem wszystkiego, co reprezentuje Adeptus Astartes. Ultramaryni i ich liczne oddziały sukcesyjne stoją na czele wojny przeciwko zdrajcom, obcym i demonom od samego początku istnienia Imperium. We wszystkich domenach Imperatora Ultramarines są sławieni jako bohaterscy, cnotliwi i szlachetni obrońcy ludzkości, a ich czyny są zapisywane w dziełach pobożnych na całej długości i szerokości galaktyki.

Nawet wśród samych oddziałów Kosmicznych Marines, Ultramarines zajmują szczególnie honorową pozycję. Nasienie genów, z którego powstał oryginalny Legion Ultramarines, jest uważane za najczystsze, jakie pozostało, i szacuje się, że około dwie trzecie kapituł w całej galaktyce dzieli ich dziedzictwo, będąc albo bezpośrednimi następcami, albo stworzonymi z tytanicznego materiału genetycznego Ultramarines. To wspólne dziedzictwo często sprawia, że gdy Ultramaryni wyruszają na wojnę, są wspierani przez wiele innych kapituł, a gdy dowódcy Kosmicznych Marines zbierają się, by rozważyć wspólną strategię, rada Ultramarynów jest bardzo ceniona.

Często obecność nawet niewielkiej liczby jednostek Ultramarines w większym przedsięwzięciu wojskowym zapewnia udział wielu innych kapituł, tak wysoko cenią synów Roboute Guillimana ich bracia.

Kiedy Behemot Floty Ula uderzył we Wschodnie Rubieże, to właśnie Kapituła Ultramarines odwróciła losy bitwy, nawet kosztem całej 1 Kompanii Weteranów. Na ojczystej planecie Kapituły, Macragge, stoczono jedną z największych bitew od stuleci, w której Ultramaryni, dowodzeni przez swego mistrza Marneusa Calgara, stanęli na czele. Oprócz wielkiego honoru zdobytego przez Kapitułę w tej tytanicznej walce, Ultramaryni zdobyli bezcenne doświadczenie w walce z tymi nikczemnymi ksenosami, które przekazali, często poprzez służbę w Straży Śmierci, wielu innym Kapitułom.

Gdy wybuchła Herezja Horusa, Ultramarines przez długi czas nie mogli bronić Throneworld z powodu wielkiej Burzy Ruin wyczarowanej przez Niosących Słowo podczas Bitwy o Calth, która na długie lata przecięła galaktykę na pół. Zanim Burza Ruin ustąpiła i Ultramaryni mogli ruszyć, by wzmocnić Terrę, oblężenie Terry przez Arcymistrza Horusa było już w toku.

Mimo to Ultramarines walczyli w kierunku Terry i choć pokonali potężną flotę kosmiczną Zdrajców, nie byli w stanie dotrzeć do Układu Słonecznego na czas, by interweniować w ostatecznej bitwie. To właśnie działania Guillimana po herezji Horusa sprawiły, że stał się postacią uwielbianą. Gdy Zdrajcy się rozproszyli, a Imperator został stracony dla ludzkości, Imperium stanęło nad przepaścią.

To dzięki geniuszowi i przywództwu Roboute Guillimana Imperium przetrwało pierwsze standardowe stulecie po herezji, gdy trzymał najeźdźców na dystans i ratował rozproszone ludzkie światy przed popadnięciem w anarchię, reformując w razie potrzeby imperialną biurokrację i siły zbrojne.

Roboute Guilliman zginął z rąk swojego byłego brata, Daemona Primarcha Fulgrima z Legionu Zdrajców Dzieci Imperatora, w bitwie pod Tesalą w 121.M31. Zatrute na śmierć, ledwo żywe ciało Guillimana zostało umieszczone w polu stazy, a następnie intronizowane w fortecy-klasztorze Ultramarines. Pozostało tam przez dziesięć tysięcy standardowych lat, dopóki nie został wskrzeszony dzięki połączeniu imperialnej nauki i mistycyzmu Aeldari podczas 13. czarnej krucjaty około 999.M41. Ponownie objął godność Lorda Dowódcy Imperium i Imperialnego Regenta, a teraz przewodzi obronie ludzkości przed ciemnością sprowadzoną przez narodziny Wielkiej Szczeliny u zarania Ery Indomitus.

Ultramaryni są zdecydowanie najbardziej znanym i sławnym oddziałem Adeptus Astartes w długiej i krwawej historii Imperium Człowieka. Posągi ich prymarchy i największych bohaterów wznoszą się wysoko nad niezliczonymi placami i bramami miast, a obrazy ich niezliczonych zwycięstw lśnią z witraży w najpotężniejszych bazylikach imperialnych.

Legion Ultramarines był największym z oddziałów powołanych do prowadzenia Wielkiej Krucjaty tak dawno temu, a w rezultacie zapewnił największą liczbę rozdziałów, gdy doszło do Drugiego Założenia w następstwie Herezji Horusa. Ponadto geny Kapituły są powszechnie uważane za najczystsze ze wszystkich Adeptus Astartes i są tak stabilne, że nawet 10 000 standardowych lat po ich powstaniu mutacja mieści się w dopuszczalnych granicach. Z tego powodu uważa się, że większość oddziałów Kosmicznych Marines istniejących w 41. tysiącleciu jest spokrewniona z Ultramarines, niezależnie od tego, czy są tego świadomi, czy nie, i jako tacy dziedziczą wszystko, co uczyniło ten Legion tak wielkim.

Kapituła Ultramarines jest jednocześnie wzorem wszystkiego, do czego aspirują kosmiczni marines, oraz szablonem, według którego działają, walczą i czczą. Każda Kapituła ma swoje własne tradycje, historie i zaszczyty bitewne, ale Ultramaryni są standardem, według którego wielu innych, zwłaszcza tych z ich linii genetycznej, ocenia siebie i swoich rówieśników, niezależnie od tego, czy się do tego przyznają, czy nie.

To właśnie w Codex Astartes zapisano 10 000 terrańskich lat mądrości i wiedzy zdobytej przez Ultramarines. Ten ogromny zbiór wiedzy został napisany przez samego prymarchę Ultramarines, Roboute'a Guillimana, który położył podwaliny pod reformę Imperium w Czasie Odrodzenia, po katastrofalnych wojnach Herezji Horusa. Guilliman był przywódcą o niesamowitym intelekcie, nie tylko w dziedzinie wojskowości. Gdy Imperium zostało rzucone na kolana przez galaktyczną wojnę domową, skupił się na zjednoczeniu i skodyfikowaniu najwyższych szczebli rządu Imperium, narzucając porządek instytucjom, które zostały podzielone przez anarchię Herezji. Tylko primarcha, genetyczny syn samego Imperatora, mógł podjąć się takiego zadania, gdyż rozproszone światy Imperium, które przetrwały Herezję, były na kolanach, nękane przez zarazę i głód oraz gotowe do buntu lub inwazji.

Zadanie było gigantyczne i żaden zwykły śmiertelnik nie byłby w stanie mu sprostać bez popadnięcia w szaleństwo. Guilliman zaoferował przywództwo i nadzieję, stając się symbolem odrodzonego Imperium. Niezliczone miliardy ludzi poznały jego imię i choć nigdy nie mógł zastąpić ich ukochanego Imperatora, Guilliman był twardą ręką, gdy było to najbardziej potrzebne, a Imperium przetrwało.

Przekazując swoją mądrość do pierwszych tomów Codex Astartes, Guilliman musiał wiedzieć, że nie doczeka spełnienia swoich najcenniejszych ambicji. W końcu nikt nigdy nie wyobrażał sobie, że prymarcha może zaznać śmierci, ale podczas Herezji Horusa kilku z nich zostało zabitych lub w inny sposób straconych, a w kolejnych latach podobne losy spotkały kolejnych.

Kiedy Guilliman został stracony przez Imperium, pozostawił po sobie niezliczone dzieła mądrości i wnikliwości, a największym z nich był Codex Astartes. Choć Imperium ponownie wzniosło się na wyżyny dorównujące Wielkiej Krucjacie i zstąpiło do otchłani rozpaczy tak mrocznej jak Herezja Horusa, mądrość Roboute Guillimana zwyciężyła.

Ultramaryni byli i są strażnikami tej mądrości oraz przykładami wszystkiego, co uosabiał ich primarcha. Codex Astartes stał się dla nich świętym tekstem, planem opisującym ideały, według których większość oddziałów organizuje się, walczy, rekrutuje, szkoli i działa.

Ultramarines rządzą regionem kosmosu zwanym Ultramar, autonomicznym królestwem, które nie jest winne Imperium żadnej dziesięciny i dba wyłącznie o własną obronę. Mieszkańcy różnych światów Ultramaru postrzegają Ultramarines zarówno jako dobroczynnych władców, jak i odległe postacie z legend. Podczas gdy zdecydowana większość ludzkości nigdy nie zobaczy Kosmicznego Marine, nie mówiąc już o rozmowie z nim, mieszkańcy Ultramaru są bardziej zaznajomieni z tymi potężnymi wojownikami. Niektórzy mają nawet zaszczyt być daleko spokrewnieni z jednym z nich, być może jakiś daleki przodek został przyjęty do Kapituły. Ultramarines uważają za swój święty obowiązek sprawiedliwe rządzenie swoimi domenami i chronienie ich jako źródła rekrutacji i zasobów. W ten sposób Ultramarines kontynuują dziedzictwo swojego prymarchy, którego nauki każdy wojownik studiuje i zapamiętuje w trakcie swojej służby.

Codex Astartes jest tak obszernym zbiorem mądrości, że nawet niesamowita, genetycznie wzmocniona zdolność umysłowa Kosmicznego Marine jest obciążona wchłonięciem go w całości. Ultramarines uważają to jednak za swój obowiązek i decydują się zrezygnować z tępego narzędzia psychokondycjonowania na rzecz uczenia się każdego fragmentu poprzez bezlitosne studiowanie.

Każdy brat bojowy pochłania i analizuje całe rozdziały Codexu, tak że po kilku standardowych stuleciach służby jest jednocześnie mistrzem i uczonym w wybranej przez siebie dziedzinie. W ramach kompanii, zwłaszcza tej o niskim numerze, składającej się z wielu weteranów z długim stażem, jest prawdopodobne, że bracia bojowi będą znali cały Codex Astartes, dzięki czemu kapitan dowodzący kompanią może czerpać z ogromnej puli mądrości i doświadczenia. Weteran Ultramarines jest zatem głęboko wykształconą jednostką, znającą każdy niuans sztuki wojennej i mądrość swojego prymarchy.